Maria de los Remedios Varo urodziła się w 1908 r. w Hiszpanii. Pierwsze osiem lat życia spędziła podróżując z rodziną przez Hiszpanię i północną Afrykę. Gdy Varo miała osiem lat, rodzina osiadła w Madrycie i młoda, wrażliwa dziewczynka rozpoczęła edukację w szkole. Jej pierwszą artystyczną inspiracją były projekty i rysunki techniczne jej ojca – inżyniera hydraulika. Natomiast swoją drogę artystyczną rozpoczęła studiując malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych Św. Ferdynanda w Madrycie. Jej studia były wymagające i rygorystyczne. Sama Varo pokochała spędzanie czasu z artystami. Podróżując do Barcelony w połowie lat 30., poznała ruch surrealistyczny i wyszła za mąż po raz drugi (jej pierwszym mężem był malarz – Gerardo Lizarraga). Jej drugi mąż – Benjamin Peret był surrealistą. W Paryżu poznała swoją długoletnią przyjaciółkę, również artystkę surrealistyczną – Leonorę Carrington. Tam Varo doskonaliła swoje umiejętności w stylu, brała udział w wystawach i publikowała. Po inwazji armii nazistowskiej na Paryż w 1940 r., powróciła do Hiszpanii. Varo oraz jej przyjaciele musieli wkrótce osiąść w Meksyku, gdzie wielu artystów, przebywających na wygnaniu znalazło tam schronienie. Tam też poznała Fridę Kahlo i Diego Riverę. W latach 50. Remedios Varo rozwijała swój nadzwyczajny i unikatowy styl. Malowała farbami olejnymi na płycie, drobnymi plamami kładzionymi blisko siebie. Artystka zmarła na atak serca, u szczytu swojej kariery w 1961 r. Jej sztuka jest ciągle popularna, organizowane są liczne retrospektywne wystawy. Dzieła Varo zyskały rozgłos zwłaszcza w Północnej Ameryce, gdzie zostały odkryte.
Inspiracje
Największy wpływ na pojmowanie surrealizmu przez Varo miał Andre Breton. Ponadto bliskie jej były idee, których autorami byli: G. I. Gurdjieff, C. G. Jung, Ouspensky, Sufis, H. Blavatsky oraz Meister Eckhart. Wpływ na Varo miało wiele mistycznych tradycji, wywodzących się zarówno z Zachodu jak i Wschodu. Legenda Świętego Grala fascynowała Varo na równi ze świętą geometrią i alchemią. Artystka wierzyła, że w każdej z tych filozofii można odnaleźć ścieżkę samo-oświecenia czy transformacji świadomości.
Z malarzy, największy wpływ na Varo mieli: Hieronim Bosch, Picasso, Giorgio de Chirico, Francisco Goya, El Greco i Braque. Krytycy opisują jej malarstwo jako „postmodernistyczna alegoria”, wywodząca się z tradycji Irrealizmu. Podczas pobytu w Meksyku Varo zainspirowała się prymitywną sztuką antycznej kolumbijskiej kultury.
Sytuacja kobiety i feminizm
Mężczyźni surrealiści nigdy nie traktowali kobiet tworzących w tym nurcie jako pełnowartościowych, utalentowanych artystów. Dlatego były one zmuszone znaleźć własny sposób pracy, sprzeciwiający się temu podejściu surrealistów do kobiet. Varo problem ten ukazywała poprzez wyobrażenia kobiet umieszczonych w zamkniętych, ograniczających je przestrzeniach. Postacie Varo to zazwyczaj androgyniczne figury z twarzami w kształcie serca, dużymi, samotnymi oczami i orlimi nosami. Cechy te wzorowane są na rysach twarzy samej artystki. Poczucie izolacji Remedios Varo doświadczała i przedstawiała nieustannie. Stąd tyle autobiograficznych elementów. Więzienie i ograniczanie kobiet przez nierozpoznane siły może być odczytywane jako eksponowanie wyższości mężczyzn, która była obecna w środowisku surrealistów. Jej obrazy zdają się być odpowiedzią na marginalizację kobiet, sposób traktowania kobiet artystek przez mężczyzn surrealistów poprzez porównywanie kobiecych postaci – chimerycznych figur, czy do więźniów. Jej obrazy są zwróceniem uwagi na fakt, że wszystkie kobiety są represjonowane i odbierane stereotypowo.
Jej dojrzałe obrazy o feministycznym charakterze powstały prawdopodobnie w ciągu ostatnich lat jej życia. Przez długi czas Varo była zapomniana przez historię sztuki. Możliwe, że stało się tak, gdyż była kobietą działającą w ruchu artystycznym zdominowanym przez mężczyzn, który notorycznie marginalizował kobiety, wychwalał teoretyczny feminizm jednocześnie negując niezależność kobiet. Być może jej imię rzadko jest kojarzone, gdyż kultura, w której żyła, głosiła przekonanie, że na polu artystycznym kobiety nie dorównują mężczyznom.
Androgeniczne postaci, mityczne kreatury oraz zakłócenia perspektywy są charakterystyczne dla sposobu przedstawiania świata na obrazach malowanych przez Varo. Jej obrazy są interpretowane w perspektywie mistycyzmu i alchemii, lub jej biografii, wtedy noszą one o wiele rozleglejsze znaczenia.
Portret Remedios Varo wykonany przeze mnie
